Ahmed Levendoğlu’nun 50. sanat yılı
Hayati Asılyazıcı
Yazar, edebiyat tarihçisi, eğitimci, Türk Dil Kurumu geçmiş başkanlarından Agâh Sırrı Levend’in torunu, sahne tasarımcısı ve yönetmen Tarık Levendoğlu’nun oğlu. Lise öğrenimini Robert Kolej’de yaptı ve o çatıda başladığı oyunculukla tiyatroya ilk adımını attı. 1964’te okulu bitirmesinden önce Gen-Ar Tiyatrosu’nda Cephede Piknik oyunuyla profesyonel tiyatroda ilk kez sahneye çıktı. Ben ‘Cephede Piknik’ adlı oyunu izlemiştim, Ahmed Levendoğlu’nu da anımsıyorum. Çünkü Ankara’ya sık sık gidiyordum tiyatro, bale, oyun izlemeye. Sahne tasarımcısı Tarık Levendoğlu ile ilk gidişimden beri tanışıyordum. İtalyanca’dan oyunlar çevriliyor ve akşam buluşmalarının bazılarına onlarla birlikte olmak için ben de katılıyordum. Bu nedenle Ahmed Levendoğlu’nu, oyunculuğu ve diyalogları ile ‘Cephede Piknik’ oyununu izlerken tanımıştım.
Cumhuriyet aydınlanmasıyla birlikte Avrupa’ya eğitim için sanatın çeşitli dallarından yetenekli gençler gönderiliyor, eğitimlerine orada devam ediyorlar. Bildiğim Ahmed Levendoğlu, Royal Academicy of Dramatic Art bölümüne giderek tiyatro eğitimini tamamlıyordu. Bu akademide tiyatro eğitimi yapanın Ahmed Levendoğlu olduğunu anımsıyorum. Ankara’ya gittiğimde Tarık Levendoğlu’na oğlunu sorduğum zaman İngiltere’de başarılı eğitimini sürdürmekte olduğu haberini alıyordum. Benim de bir utkum vardı. SSCB’ye gidip tiyatro eleştirmenlik dalında eğitim almak istemiştim, buna ülkemiz yönetimi olanak tanımıyordu. Oysa M. K. Atatürk döneminde Nâzım Hikmet, Şevket Süreya Aydemir, Vala Nureddin (Vanu), Hasan Ali Ediz, Nail V. (Çakırhan), Vedat Nedim Tör Moskova’da üniversite eğitimi aldılar.
Ahmed Levendoğlu, İngiltere’de Royal Academy of Dramatic Art (Krallık Dramatik Sanat Akademisi’nde) gördüğü tiyatro öğrenimini 1969’da üstün başarı diplomasıyla ve üç ödülle tamamladı. İngiltere’nin önde gelen kent tiyatrolarından Exeter’deki Northcott Theatre’da bir dönem oyunculuk yaptı.
TÜRKİYE’YE DÖNÜŞ
Donanımlı ve eğitimli oyuncu olarak Türkiye’ye döndü. 1971-1976 arası Ankara Devlet Konservatuarı’nda hoca olarak çalışmaya başladı. Ankara’dan sonra İstanbul MSÜ Devlet Konservatuarı’nda, daha sonra İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda hocalığını sürdürdü ve sayısı bir hayli yetenekli öğrenci yetiştirdi. A. Levendoğlu’na eğitimci, yönetmen, oyuncu ve İngilizce’den yaptığı oyun çevirileriyle birlikte bu saydığım dallarda olağanüstü başarılı çalışmalar gerçekleştirdi. Bu arada İstanbul DT’de oyuncu ve yönetmen olarak başarılı çalışmalar gerçekleştirdi. Her tiyatro akımına açık olmakla birlikte, Stanislavski yöntemini en iyi biçimde yorumlayıp çözümleyen bir tiyatro insanıdır.
Zuhal Olcay ve Haluk Bilginer’le birlikte kurduğu (1990) Tiyatro Stüdyosu bu yıl (2015) yirmi beşinci yılını kutluyor. Başlangıcından bu yana sanat yönetmenliğini üstlendiği toplulukta oyunların çoğunluğunu yönetti ve çevirilerini üstlendi, dördünde rol aldı. Dilimize kazandırdığı on beş oyundan on ikisi sahnelerimizde oynandı. Başlatıp yönettiği Yaşayan Drama Tiyatro Dizisi, tiyatro okuruna yabancı ve yerli yazarlardan kuramsal yapıtlar ve oyunlar sundu. 1980’den bu yana Yeni Gündem, Düşün ve Tiyatro…Tiyatro… dergilerinde yazıları yayımlandı. İ.B.B. Şehir Tiyatroları’nda Repertuvar Kurulu üyeliği, çeşitli oyun yarışmalarında seçici kurul üyelikleri yapıyor. “Genç İndiana Jones’un Serüvenleri” adlı Amerikan dizisinin “İstanbul 1918” bölümünde Mustafa Kemal’i İngilizce oynadı. Ödülü olmayan eğitmenlik alanı dışında tiyatroda tüm uğraş alanlarında (yönetmen, oyuncu, oyun çevirmeni, sanat yönetmeni, “uyarlayan” kimlikleriyle ve iki onur ödülüyle) yirmi ödüle değer görüldü. Tiyatro alanının dışından gelen ödülü Dil Derneği’nce “Ülkemize ve Türkçemize emeği için” verilen 79. Dil Bayramı Onur Ödülü idi. Yirmi beş yıldır sanat yönetmenliğini sürdürdüğü Tiyatro Stüdyosu’nun ise bu sürede on yedi oyunuyla değer görüldüğü yirmi adaylığı ve elli bir ödülü var.
Ahmed Levendoğlu sanat yaşamının 50. yılına üstün başarılarla geldi. Bir tiyatro insanında olması gereken bütün özellikleri birikimiyle bütünleştirmiş olağanüstü bir tiyatro sanatçısı olarak sahne sanatımıza büyük katkılar sağlamıştır. Ahmed Levendoğlu’nun 50. sanat yılını kutluyor, olağanüstü başarılı çalışmalarını sürdürmesini diliyorum.
Hayati Asılyazıcı
hayatiasilyazici@yahoo.com
AYDINLIK GAZETESİ (alıntı)
28 Ocak 2015
