FELSEFE SÖYLEŞİLERİ 17: TEKNOLOJİ VE FELSEFE
Nisan-Mayıs 2017 Her Cumartesi 10:00-12:00
(Kadıköy Belediyesi – İMEV – Maltepe Üniversitesi işbirliğiyle)
Program:
Antropontolojik Açıdan Teknik ve Teknoloji
Prof. Dr. Betül ÇOTUKSÖKEN
1 Nisan 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Varoluşunu baştan beri “kendisi”yle “kendisi olmayan” arasındaki ilişkisellik ağında kuran ve sürdüren insan, her zaman tekniğin yaratıcısı olmuştur. Her şeyden önce “beden”ini, “düşünme”sini ve “dil”ini “kaldıraç” olarak kullanan insan, zaman içinde tasarladığı ve yarattığı ürün olarak “teknik”le ve özellikle de bilimsel bilgiyle temellendirdiği “teknoloji”yle “gerçeklik” kavramı üzerinde yeniden düşünmemizi önümüze bir ödev olarak koymakta, başlangıç noktası olarak da artık gerçekliğin “ontolojik” değil, tümüyle “antropontolojik” olduğunu bize somut olarak göstermektedir.
*****
Teknikten Teknolojiye, Teknolojinin Neliği
Prof. Dr. Durmuş GÜNAY
8 Nisan 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Bu konuşmada teknolojinin anlamı açıklığa ve seçikliğe kavuşturulmaya çalışılacaktır. Aristoteles’ten beri bir varolan, varoluşunu dört nedene borçludur. Bir teknolojik ürünün “meydan”a gelmesinde teknoloji nerede yer alır? Dolayısıyla bu konuşmada Yunancada “hakikat” anlamına gelen “Aletheia” (açığa çıkarma), teknik anlamındaki “Tekhne” ve İngilizcedeki “Discover”, dilimizdeki “Keşfetmek” ve “Meydana getirmek” sözcükleri arasında ilişki kurulmaya çalışılacaktır. “Açığa çıkarmak” ile “meydana getirmek” ibaresindeki “meydan” (açık yer) sözcüğü arasındaki benzerliğe işaret edilecektir. Teknolojinin anlamının “açığa çıkarmak” ile nasıl açığa çıktığına değinilecektir.
*****
Tek Boyutlu İnsan’dan “Alternatif Modernite”ye: Eleştirel Teori’de Teknoloji Soruşturması ve Özgürleşim Problemi
Doç. Dr. Kurtul GÜLENÇ
15 Nisan 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Bu konuşmada “Eleştirel Teori” olarak bilinen geleneğin birinci ve ikinci kuşak düşünürlerinin teknoloji ve özgürlük ilişkisi hakkındaki görüşleri ve değerlendirmeleri üzerinde durulacaktır. Bu çerçevede ilk olarak Herbert Marcuse'nin “Tek Boyutlu İnsan” adlı eserinde “teknolojik rasyonalite” kavramıyla ele aldığı soruşturma açıklanacak, sonrasında Claus Offe'nin Marcuse'nin teknolojik rasyonalite tezine yönelik eleştirel değerlendirmeleri ele alınacak ve son olarak Marcuse'nin öğrencilerinden biri olan Andrew Feenberg'in “Teknolojiyi Soruşturmak ve Alternatif Modernite” adlı eserlerinde ortaya koyduğu fikirler incelenecektir.
*****
Teknik ve Teknoloji
Prof. Dr. Sevgi İYİ
22 Nisan 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Teknik, insanın yapısında bulunan bir olanağın gerçekleşmesidir ve onun özüne aittir. Bu anlamda teknikle ilişkisinde insanın “doğa”yla olan bağı kopmuş değildir. Buna karşılık “teknoloji” tarihsel bir olgudur ve günümüzdeki durumuyla insanın doğayla olan bağının kopmasına yol açmıştır. Bu durumun getirdiği çok çeşitli sorunlar vardır. Bu sorunların çözümü için tüm bilgi alanlarının “insan”ı ve “yaşam”ı amaç edinen bir yönelimine ihtiyaç vardır.
*****
Özne 3.0
Doç. Dr. Güncel ÖNKAL
29 Nisan 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Teknolojinin doğallaştırılması insanın türsel özelliklerinin yanı sıra düşünsel kavrayış, anlama ve eyleme biçimlerinde de değişikliklere yol açmıştır. “Post-truth” olarak adlandırılan dönemde biz öznelere yüklenen yeni epistemolojik, ontolojik ve etik unsurları kavramaya çalışacağız. Özne 3.0, “makine” karşısındaki yeni ontolojik konumlandırmasına bağlı olarak sosyolojik, ekonomik ve politik düzlemde de yeni tutumlara, ifade biçimlerine, beklenti ve anlamlandırma faaliyetlerine girişmektedir.
*****
Teknoloji Felsefesi: Üstün İnsan’dan Aşkın İnsan’a Tekillik Serüveni
Kozan DEMİRCAN
6 Mayıs 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Süper insan ideali Terminator gibi makine adamlar ve biyonik insanlarla (cyborg) sonlanırken “aşkın insan” türümüzün teknoloji yoluyla fiziksel-zihinsel kapasitesini arttırarak olgunlaşması yolunda bitmek bilmeyen bir süreci temsil ediyor. Biz de doğrudan dijital demokrasi, telepatik internet, ışık hızında konsensüs sağlayan dijital üst akıl (gestalt) bağlamında teknoloji felsefesi ile insanlığın gelecek serüvenini irdeliyoruz.
*****
Bilim Felsefesi Açısından Teknoloji
Prof. Dr. Zekiye KUTLUSOY
13 Mayıs 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Bilimin doğası, nesnesi ve yöntemi gibi konuları aydınlatmaya girişen bilim felsefesinin irdelediği önemli kavramlardan biri de teknolojidir. Bu konuşma, teknolojiye yönelik bir soruşturmanın, bilim ve teknoloji arasındaki sıkı etkileşimin sorgulanması çerçevesinde yürütülmesi gerektiğini ve bunun da doğa bilimleri ve tin/tarih/toplum/kültür bilimleri arasında yapılan metodolojik ayrımın göz önüne alınarak gerçekleştirilmesinin daha doğru sonuçlar ortaya koyabileceğini göstermeyi amaçlamaktadır.
*****
Teknolojinin Ürünü Hız Çağında İnsan
Öğr. Gör. Dilek ARLI ÇİL
20 Mayıs 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Teknoloji hayatımızı kolaylaştırıp hızlandırsa da, hız, içinde yaşadığımız çağın belirleyici bir özelliği haline gelmiştir. Zaman etkin kullanılması gereken bir araca dönüşmüş, daha çok işi daha kısa sürede yapmak modern insanın arzularından biri haline gelmiştir. Hızlı yaşayan insanın durup kendisi ve eylemleri üzerine düşünmek için zamanı kalmamaktadır, çünkü ona göre durmak, hayatı yaşayamamak demektir. Oysa tam da durmadığında, düşünmediğinde hayatı yaşamamaktadır. Burada, insanı durmaya, düşünmeye, yani yaşamaya çağıran felsefe devreye girer. Bu konuşmada teknolojinin ürünü hız çağında insanın durumu ve felsefenin önemi üzerinde durulacaktır.
*****
“Tekhne”den Teknolojiye İnsanın Eseriyle İmtihanı
Doç. Dr. Muttalip ÖZCAN
27 Mayıs 2017 Cumartesi 10.00-12.00
Tür olarak insan, sadece insana özgü etkinlikleriyle ve bu etkinliklerin sonucu olarak yarattıklarıyla, ortaya koyduğu eserleriyle “insan” adını taşımaya layık olur. Bilimler, sanatlar, felsefe gibi teknoloji de insansal bir etkinliktir ve tarihsel varlık alanı denilen insan dünyasını hem olumlu hem olumsuz şekilde etkileme gücüne sahiptir. Fakat diğer insansal etkinlikler gibi teknolojiyi yaratan da biz insanlar olduğumuz için, insan tarafından yaratılmış bir şeyin nasıl olup da insan dünyasına zarar verebildiği ve bu zararın önünün alınıp alınamayacağı tartışılması gereken bir noktadır.
* Tüm etkinlikler ücretsizdir.
* "Felsefe Söyleşileri 17: Teknoloji ve Felsefe" etkinlik programı için ücretsiz giriş kartı mecburiyeti yoktur.
KADIKÖY BELEDİYESİ TARİH EDEBİYAT SANAT KÜTÜPHANESİ (TESAK)
Caferağa Mah. Rıhtım Cad. No: 2/3
(Eski Başkanlık Binası / Beşiktaş İskelesi Karşısı)
Kadıköy İSTANBUL
Tel: 0216 337 86 54/55
Faks: 0216 414 50 62
