ROSSİNİ’nin 2.MEHMET OPERASI
Hayati Asılyazıcı
————————
I.İstanbul Uluslar arası Opera Festivali (2 Temmuz 2010) Cuma günü; Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu’nda, Gioacchino Rossini’nin “II. Mehmet”, Fatih Sultan Mehmet adlı operasıyla açılışını yaptı. 2010 İstanbul’un Kültür Kenti olması nedeniyle, gerçekleştirilen etkinliklerin önemli olanı ve ilk sırayı alan etkinlik, I.İstanbul Uluslar arası Opera Festivali oldu. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın desteğinde, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Rengim Gökmen yönetiminde; ayrıca 2010 İstanbul Kültür Kenti Ajansı’nın desteğinde ilki düzenlenen I.İstanbul Uluslar arası Opera Festivali’nin bir gelenek haline gelmesi dileğimizdir. Bu festivalin kapsamında olmamakla birlikte, aynı günlerde, İstanbul 2.Uluslararası Bale Yarışması da yapılmaktadır. Etkinlikler açısından önemli bir bale olayıdır. Yabancı ve ülkemizdeki altı operanın katıldığı opera festivali Açıkhava alanlarında ve değişik mekânlarda, ilgi çekici operaları izleyeceğiz. Bu mekânlar arasında, Rumelihisarı, Yıldız Sarayı, Topkapı Sarayı gibi önemli alanlar bulunmaktadır. 2010 Kültür Kenti olan İstanbul, kültür kenti olarak geç kalmış bir kenttir. İstanbul gibi bir metropolün daha önceki yıllarda Kültür Kenti kavramını kazanmış olması gerekiyordu. Böylece, Atatürk Kültür Merkezi’nin yarattığı boşluk, böylesine etkili bir görüntü yaratmazdı. Haliç’teki Kongre Sarayı’nın da opera festivalinde kullanılacağını belirtmeliyim.
II. Mehmet, Rossini’nin ilginç operası. Uzunluğu nedeniyle çok seyrek oynanmasına karşın, Fatih Sultan Mehmet adını taşıması nedeniyle bizim için daha bir özelliği öne çıkmaktadır. II. Mehmet Operası, ülkemizde ilk kez 1991 de, genç yaşta yitirdiğimiz değerli opera sanatçısı Mustafa İktu’nun İstanbul Devlet Opera ve Balesi Sanat Yönetmen ve Müdürlüğü döneminde Türkçe olarak oynandı. İki perde olarak oynan II. Mehmet Operası’nın librettosunu Türkçeye Müjde Turan çevirmişti.
Devlet Opera ve Balesi Baş Rejisörü Yekta Kara’nın başarıyla sahneye koyduğu “II. Mehmet” operası, İtalyanca oynandı. Yönetmen ve orkestra şefi, dört saatlik operayı, iki buçuk saatte indirmişlerdi. Bu kısaltma, çok ustaca yapılmıştı. Bütününü izleyiciye aktarabilinen bir yöntemle gerçekleştirilmiştir. Yine, Yekta Kara’nın yoruma kattığı Mehter Takımı, hem operaya renk getirmiş, II. Mehmet ve Padişahlığı ile bağlantı kurmuştu. Bu yorum ayrıca, Açıkhava Tiyatrosu’na da Yeniçeriler’in katılımıyla uygun düşmüştü. İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası’nı, Antonello Allemandi, olağanüstü başarıyla yönetti. Operalarımızda gördüğüm en iyi orkestra şeflerinden biriydi. Koroyu Gökçen Koray hazırlamıştı. Üç uluslar arası yönetmen Şef Allemandi, rejisör Kara, koro şefi Koray işbirliği sahneye yansıyordu. “Anna” rolünde Perihan Nayır Artan sesi ve yorumuyla yeni bir başarısını gösterdi. İlk kez izleyip dinlediğim “Calbo”da Nesrin Gönüldağ’ın duyarlı bir mezzo sesiyle ilgimi çekti. “2. Mehmet” de Macar konuk basso İstvan Kovacs’ı orta düzeyde buldum. “Paolo”da Murat Karahan, “Condulmiero”da Serkan Bodur, “Selim” rolünde Ali Murat Erengül ekip olarak başarıyı sağlayan sanatçılardı. Sahne tasarımında Christian Floeren yetkinliğini belli etmişti. Kostüm tasarımı Şanda Zıpçı başarılı çalışmasıyla katkı sağladı operaya.
