ELEŞTİREL BAKIŞ
HAYATİ ASILYAZICI
hayatiasilyazici@aydinlikgazete.com
17. Uluslararası ‘İstanbul Barok’ Festival Haftası
Osmanlı Barok Müziği
17. Uluslararası “İstanbul Barok” Festivali’nde, Osmanlı Barok Müziği’nin açılış konseri (26 Nisan-3 Mayıs2011) Dolmabahçe Sarayı’nda verildi. Barok müziğin tanımlamasını şöyle yapabiliriz: Bilindiği gibi ‘barok’ sözcüğü Avrupa’da aygınlaşan sanatta bir anlatım biçimidir. Mimaride olduğu gibi müzikte de ‘barok’un öznel bir yeri vardır. Barok sözcüğü “Portekiz dilinde düzensiz inci anlamına gelen barroco sözcüğünden türemiştir. Barok sözcüğü, birbirinden ayrı iki şeyi tanımlar; sanat tarihinde, Rönesans ile klasikçilik arasında yer alan bir dönemin ve bütün çağlara yayılmış bazı yapıtların tarzıdır.” Barok müziği ve sanatı 16. ve 18. yüzyıllar arasındaki çağın sanat anlayışını yansıtmaktadır. Barok sanatında, mimarlığın, edebiyatın, müziğin ve plastik sanatın tümünün etkileyici temaları vardır. Bütün bu nedenlerle bir “Barok Çağı” olgusu ve dönemi vardır. 17. Yüzyıl’da Roma’da, kilise etkisindeki müzikten doğduğu da bilinmektedir.
17. Uluslararası “İstanbul Barok” Festivali’nin ilk konserindeki açılış konuşmasında, festivale ve Barok müziğine yetkin klavseniyle büyük emeği geçen sanatçımız Leyla Pınar Osmanlı Barok Müziği’nin tanımını yaptı. Basımı tamamlanmış olan “Osmanlı Barok Müziği” albümünden söz etti. Söz konusu albümde 21 yapıtın yer aldığını da belirtelim.
Barok müziğinde özellikle İtalya’da kastrate (ses rengi), Fransa’da Kontratenor sesleri olduğu biliniyordu. Osmanlı döneminde ince sesli ve sopranino sesli erkek barok şarkıcıları olduğunu biliyoruz. Bu konserle ilgili örnek verecek olursak; Kontratenor Kaan Buldular’dan, Mustafa Çavuş’un “Küçüksu’da Gördüm Seni” bestesindeki başarılı yorumunu dinledik.
Leyla Pınar, Sinan Yasdıman’ın vurmalı çalgılar eşliğinde Charle Henri de Blainville’in (1710-1777) Yeniçeri Marşı – Marche Jannissair ile konserin açılışını yaptı. Yorum ve seslendiriş çok başarılıydı. Doğal olarak bütün konserdeki katılımı nedeniyle konsere damgasını vurdu. Asıl Barok müziğinin ustalarını, A. Scarlatti’nin (1660-1725) “Se tu della mia Morte” aryasını / G.R. Caccini’nin (1551-1618) “Amarilli” Madrigal’ini / G. Bononcini’nin (1672-1748) “Per la Gloria” Grizelda operasından olan aryasını soprano Oya Ergün inanılmaz güzellikte seslendirdi.
Ayrıca, F. Gasparini’nin (1665-1737) “Lasciar d’Amarti” 2 Kantat’tan Ağıt “Yağmur”u soprano Oya Ergün bas blokflüt eşliğinde ilgi çekici şekilde yorumladı.
Osmanlo Barok Müziğini kemençede Neriman Kaygusuz, utta Baha Yetkin, bağlamada Muzaffer Börekçi, bas blokflütte Alper Maral yorumlarıyla konsere renk kattılar.
