TEŞEKKÜRLER: TÜRK DİL KURUMU!..
Sanatçılar, sanatseverler, Gençler!..
TÜRKÇE'mize Sözcük Katkısı Yapalım
Nostalji: Gündedün, Profesyonel: İşbilen
Türk Dik Kurumu'nun her geçen gün gelişen web sitesinde; yazım kuralları, sözlükler ve diğer konularla birlikte önemli bir olanak da; Tükçe'mize "Katkı" yapılması ve bunun istenmesidir. Özellikle sanatçıların bu konuda özenli olması ve yaptıkları sanat dalına ilişkin kullandıkları yabancı sözcükler yerine Tükçe karşılıklar önermeleridir. Diğer önemli bir konu da; Ürünlerini, tanıtımlarını, yapıtlarının adlarını, kitaplarının adlarını Türkçe olarak belirlemeleridir.
Türk Dil Kurumu'nun sitesinde: katki@tdk.org.tr adresine katkılarımızı ve eleştirilerimizi yazabilmekteyiz. Yaptığımız öneri yeni bir sözcük ise; TDK bize önerdiğimiz sözcüğün ilgili komisyonda inceleneceğine ilişkin bir ileti ile geri dönmektedir.
Uzun yıllar yazı ve konuşma dilinde kullandığım "gündedün" ve "işbilen" sözcüklerini TDK' na ilettim ve komisyonda inceleneceği haberini aldım. Bu iki sözcüğün bugün kullanılan köken ve anlamlarına TDK Sözlüğünden bakalım.
profesyonel
sıfat Fransızca professionnel
1 . Bir işi kazanç sağlamak amacıyla yapan (kimse), amatör karşıtı:
"Gümrükte, profesyonel kaçakçı imişiz gibi bavullarımızı didik didik aradılar."- H. Taner.
2 . mecaz Meraklı, hevesli.
nostalji
isim (l ince okunur) Fransızca nostalgie
Geçmişte kalan güzelliklere olan özlem duygusu ve bu duygunun baskın bir duruma gelmesi, geçmişseverlik, gündedün:
"Geçmişi özlemle, nostalji ile ananı ise nedense daha bir doğal karşılarlar."- H. Taner.
Görüldüğü gibi Türk Dil Kurumu'nun ilgili komisyonu; aylar önce yaptığım öneride; "nostalji" sözcüğü yerine "gündedün" sözcüğünü, bu fransızca sözcüğün; Türkçe karşılığı olarak onaylamış ve sözlüğe almış. Bu benim için büyük mutluluk!.. Teşekkürler Türk Dil Kurumu… Gündedün sözcüğünü 1991 yılından başlayarak yazdığım tiyatro eleştirilerinde kullandım. Amacım bu sözcüğü Türkçe'mize kazandırmak ve geçmişte yaşadığımız güzellikleri bugün yeniden yaşamayı özlerken tanımlamaktı. "GÜNDEDÜN İstanbul Oyunlarına Mektuplar" başlığında yazdığım bu eleştirileri okuyanların; yıllar öncesini yeniden anımsayarak övgü dolu sözlerle bana dönmeleri; yaşantımın en güzel anları ve geleceğe bırakacağım kendi çapımda özel bir armağandır. Bu yaşanmışlığın en büyük tanıkları da; İstanbul Şehir Tiyatroları'nın değerli yöneticileri, sanatçıları, oyuncuları ve siz değerli evetbenim sitemiz dostlarıdır. Şimdi; TDK Sözlüğünde "gündedün" sözcüğünün karşılığını aradığınızda: Bir tek yanıt çıkıyor; o yanıt: Nostalji.
Özellikle "işbilen" sözcüğüne ilişkin dilimizde bu alanda kullanılan: işçi, işveren, işgören, iş kadını, iş yeri, iş adamı, iş alanı, iş donu, vb. türetilmiş ve düzenlenmiş sözcükler bulmaktayız.
Türkçe'mize özen göstermek, çoğu yabancı sözcüklerden oluşan sanat sözlüğümüz için bu konuda düşünmek, çaba harçamak ve katkı yapmak; tüm sanatçılar için kaçınılmaz bir görevdir.
Tevfik Yalçın
