Aktör Kean
Hayati Asılyazıcı
Tatavla Tiyatrosu yeni kuruldu. İlk oyunu olan Raymund FitzSimons'un yazdığı Sevgi Sanlı'nın dilimize çevirdiği, Tolga Yeter'in sahneye koyduğu Aktör Kean ile perdelerini açtı. Aktör Kean'i tiyatronun kurucusu Eraslan Sağlam oynuyor. Tiyatromuzda dört ayrı dönemde sahnelenen bu oyun sahne sanatçısının kimlik soruşturmasını da irdelemektedir. Görüldüğü gibi adı üstünde olan Aktör Kean ilk kez Raşit Rıza Rıza tepebaşı tiyatrosu'nde 1920'li yıllarda oynadı. Bu oyunu repertuarından hiç düşürmedi. 15 yıl sırası geldikçe oyunu oynamayı sürdürdü.Daha sonra Ertuğrul Sadi Tek kendi kurduğu tiyatrosunda Aktör Kean'i oynadığını biliyoruz. Cihan Ünal Sevgi Sanlı'nın çevirisini Tiyatro İstanbul'da üstün başarıyla oynadı (1996).
Dünya tiyatro repertuvarında
Eraslan Sağlam Aktör Kean'in tiyatromuzdaki dördüncü oyuncusu. Tolga Yeter'in kurup yönettiği Mecidiyeköy'deki Karnaval Tiyatrosu'nda (Gönül Ülkü- Gazanfer Özcan Sahnesi) her salı bu oyunu Aktör Kean'i oynamaya başladı. Tolga Yeter'in yönettiği bu oyunda Eraslan Sağlam sanat yaşamını en büyük başarısını sahneye taşıyor. Dünya Tiyatro repertuarına girmiş olan Raymond FitzSimons'un Aktör Kean adlı oyunu uzun ve derinşiği olan bir tiyatro dönemine de ışık tutmaktadır. Shakespeare oyunları ile sahne sanatının doruğuna tırmanan Aktör Kean doruğa tırmanışının gerçek başarısını, kaprisleri nedeniyle çıkışı gibi inişi de hızlı olmuştu. Tutkulu bir insan olan aktör Kean tutkusunu oynadığı oyunlarda dizginleyememiş ve 45 yaşında yaşamını yitirmişti. Sanatı için kitaplar yazılan sanatçılar pek çoktur. Uzun yıllar aynı düzeyde kalmanın örneklerini birçok sanatçı için verebiliriz. Burada sözünü ettiğimiz Aktör Kean tiyatro tarihine renk katan bir oyuncuydu. İşte bu güçlü oyunculuğu ile renkli kişiliğini tutkuları ile aşklarını ayırtedemiyen Aktör Kean'i bu kez sanat yaşamının iyi bir evresinde Eraslan Sağlam canlandırıyor.
Eraslan Sağlam'in yönetmenliğinin boyutlu ve açıklayıcı oluşu şehir tiyatrolarından birbirini tanıyan bu iki oyuncunun işbirliği gerçek bir Aktör Kean'i bilinçaltı ve bilinçüstü psikolojisini Eraslan Sağlam inanılmaz güzellikte yorumluyor. Birçok oyunlarını izlediğim, daha doğrusu İstanbul Şehir Tiyatrolarında bütün oyunlarını gördüğüm Aktör Sağlam sanatında kendini yenileyen bir yaşama düzeyine doğru ilerliyor.
Eraslan Sağlam'ın başarısı
Asıl oyunun kahramanı olan Aktör Kean gelgitli yaşamında sanatını tutkuları nedeniyle uzun süre bu gelgitlerden koruyamayan ilginç bir oyuncu portresidir. Örnekleri tiyatro tarihinde pek de belirtilmeyen, artıları yazılan oyuncular arasında yer aldığı söylenebilir. Bu örnekleri ülkemde ve yurtdışında görmüş ya da duymuşumdur. Ülkemden örnek vermem gerekirse Cahide Sonku ilk ve son örneği olmamakla birlikte en seçkin olan oyuncu portresidir. Tiyatronun eğitici ve öğretici yönü olması bundandır. Bir tragedya oyuncusu gibi yaşayan ama zamanla bu özveriliklerini yitiren Aktör Kean kuşkusuz üzerinde durulmaya değer bir tiyatro sanatçısıydı. Aktör Kean'in bütün değerlerini yükselişini ve düşüşünü Eraslan Sağlam büyük bir başarıyla yorumluyor. Bu yorumlayışın yönetimindeki büyük pay sahibi hiç kuşku yok ki Tolga Yeter'dir. İkilinin anlaşması tiyatoseverleri görülmesi gereken bir oyuna odaklıyor.
Hayati Asılyazıcı
hayatiasilyazici@yahoo.com
Alıntı: Aydınlık Gazetesi
