HAYATİ ASILYAZICI
Anılar ve
İzlenimler
60.sanat yılı anısına
anılar ve izlenimler
kitap
Kaynak Yayınları N0: 776
Genel Yayın Yönetmeni Sadık Usta
Editör
Gökçe Şenoğlu
Sayfa Tasarımı Güler Kızılelma
Kapak Tasarımı Nihal Sevim
Kitabı nasıl edineceğiz: Kitapçılatrdan ve internetten
ÖNSÖZ
Çocukluğumdan başlayarak (bu bölümü kısa geçiyorum) 60 yıllık sanat yaşamımda benim de herkes gibi yol haritam oldu. Altmış yıllık kültür sanat ve gazetecilik yaşamımda tanıdığım ünlüleri ayırt etmem çok güçtü. Ancak sanat yazarlığı, eleştirmenliği ve gazetecilik gibi meslek hayatımı belirlemiş odak noktalarıdır tanıdığım ünlüler. Bunun dışında Batı’dan Doğu’ya yapmış olduğum geziler, gördüğüm ülkeler ve tanıdığım sanat insanları, kurumları beni, yaşamımı geniş alana odaklama zorunluluğunda bıraktı. Anılarımı asıl gözlemlediğim ve tanıdığım sanatçılarla soyutlama durumunda kaldım. Tüm sanat alanlarını kapsayan geniş bir yelpazede dolaşarak edindiğim anılar ve izlenimler beni bu alanda kitaplar yazmaya yönlendirdi. Bu konuda yazmaya geç başladığımı düşünüyorum. Çünkü tiyatro, müzik, opera, bale ayrıca dans, edebiyat, plastik sanatlar ve biraz da sinema dünyası ile buluşmayı yaşam biçimime dönüştürdüm; kendimi bu sanat alanlarına odakladım. Bu birinci ciltte biraz kendi anılarımın önde olduğunu söylemek zorundayım m ikinci ve üçüncü ciltlerde, sürdürebilirsem, Doğu’nun ve Batı’nın çok sayıda ünlü sanatçılarıyla ilgili anılarımı yazacağım. Bireysel anılarım özel yaşamlarla ilgili değil, nesnel bakış açımla sanatçıları ön planda tutuyorum. Şimdilik politikacıları yazmak bir başka alana yönelmek demektir. Bu nedenle tanıdığım sanatçılarla ilgili anılarımın ve onlara yönelik izlenimlerimin, bu tür bir yazı dalında oldukça değişik bir yöntem olduğunu düşünüyorum.
Elinizdeki kitap Sevi Orakoğlu Özbelli’yle yapılan söyleşinin bant çözümüdür. Beni bu anıları anlatmaya teşvik ettiği için kendisine çok teşekkür ediyorum. Kadir Kıvılcımlı, Kemal Özdemir ve Zafer Bilgin’e teşekkür ve sevgilerimi iletiyorum. Kaynak yayınları ve Sadık Usta’ya da teşekkürler…
Hayati Asılyazıcı
Hayati Asılyazıcı
Hayati Asılyazıcı: Özgeçmiş
Artvin’de doğdu. Kastamonu Lisesi’ni bitirdi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde ve Gazetecilik Enstitüsü’nde okudu. 1954’den bu yana sanat – tiyatro hakkında yazı ve eleştirileriyle tanındı.
Kim Dergisi, Hürvatan, Hareket (1961–1962), Dünya (1963), Akşam (1964-1970), Yön, Ortam, Yeni Ortam (1972-1975), Yazko Edebiyat (1981-1982) gazetelerinde yazı işleri müdürlüğü yaptı. Sanat sayfalarını yönetti. Tiyatro 70, Varlık ve diğer birçok dergide yazıları yayımlandı.
Sinan Yayınevi’ni kurdu, yönetti (1970–1974). Polonya, Sovyetler Birliği, Çekoslovakya, Bulgaristan, Türk Cumhuriyet’leri ve Doğu Almanya gibi ülkelerde edebiyat, tiyatro, opera, bale, müzik dallarında araştırma ve incelemelerde bulundu. Bu dallarda çok sayıda konferanslar verdi aynı zamanda yazı ve incelemeleri yayımlandı. Polonya tiyatrosu üzerine yazdığı yazılardan ötürü, Polonya Kültür Bakanlığı’nın “En İyi Yabancı Tiyatro Eleştirmeni Ödülü’nü aldı (1974).” İstanbul Belediyesi’nde kültür ve sanat danışmanlığı, Şehir Tiyatroları’nda genel sanat yönetmenliği yaptı (1977–12 Eylül 1980).
Tekrar basın hayatına döndü. Türk Haberler Ajansı’nda sanat servisini yönetti. Yazko Somut dergisinin yazı işleri müdürlüğünü yaptı (1982). UNESCO’ya bağlı Uluslararası Eleştirmenler Birliği üyesi, aynı zamanda meslektaşlarıyla birlikte Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri Birliğini kurdu ve yönetim kurulunda on yılı aşkın görev yaptı. Uluslararası PEN Yazarlar Derneği kurucu üyesidir. İstanbul Filarmoni Derneği yönetim kurulu üyesidir. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Yazarlar Sendikası üyesidir. TYS’de genel sekreterlik ve yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. Broy Yayınlarından “Glasnost Sonrasında Sovyetlerde Sanat” adlı kitabı yayımlandı (1990). Dem Yayınları’nı yönetti. Otuz üç yıldan beri “İsmet Küntay Tiyatro Ödülleri” seçici kurul başkanlığını sürdürmektedir ayrıca Beşiktaş Çırağan Lions Kulübü Derneği’nin Tiyatro, Opera ve Bale Seçici kurul jüri başkanlığını, Sadri Alışık Tiyatro Ödülleri’nin de juri üyeliğini sürdürmektedir. Akademi İstanbul’da bale ve dans bölümü başkanlığı yaptı (1995–2004).
Halen Cumhuriyet Gazetesi, Bizim Gazete, Orkestra Dergisi ve Aydınlık dergisi yazarlarındandır. Ulusal Kanal’da haftada iki gün “Sahne Sanatları” adlı programın yapımcılığını ve sunuculuğunu üstlenmektedir. 6 Mayıs 2007’de 7. Uluslararası Trabzon Tiyatro Festivalinde Rusya Federasyonundan “Dostluk ve Tiyatro” ödülü aldı. Ordu Belediyesi’nden Anadolu’da Tiyatro’ya yaptığı hizmetler nedeniyle Tiyatro ödülü aldı.2015 Yılında: UPSD Uluslar Arası Plastik Sanatçılar Derneği Dünya Sanat Günü Onur Ödülü, Yeni Tiyatro Dergisi Emek Ödülü, TGC Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 60.Yıl Gazeteci Ödülü.
Hayati Asılyazıcı’nın anıları
Kemal Ateş
Okurken bazen iki üç kitap birden olur elimde, sonra hangisi alıp götürürse, o öne geçer, ötekiler sırasını bekler. Değerli dostum Hayati Asılyazıcı’nın “Anılar ve İzlenimler” kitabı (Kaynak, 2014) elimdeki romanlardan daha sürükleyici geldi bana. Asılyazıcı’nın 60. sanat yılında sanat ve yazın dünyasını konu alan g&
uuml;zel bir kitap, onun 60. sanat yılı anısına eşsiz, hoş bir armağan.
Sevi Orakoğlu Özbelli ile bir söyleşi kurgusuyla hazırlanmış kitap, bize değerli bir sanat insanının gözünden, onun anıları içinde, son 70 yılda yetişmiş, sanat ve kültür yaşamımızın önemli, seçkin isimlerini, yazarlarımızı çok canlı portreler olarak anlatıyor bize.
Sanat çevrelerine girmek ne verir insana, getirisi götürüsü üzerinde özellikle gençlik yıllarımda ben de düşündüm. Kimileri özellikle de bohem yaşamın tuzaklarını düşünerek bu çevrelerden uzak durmakla daha kazançlı çıkacağını düşünür, kimi de tam tersine içine girerek kendini geliştireceğine inanır.
Herhalde ben bu konuda orta bir yol tutturanlardanım. Kendisine dostlar seçerken,âdeta öğretmen seçmiş Asılyazıcı, bilinçli olarak bu çevrelerde yaşamış, kendine sayısız dostlar edinmiş. Ünlü ressamların atölyelerine bir öğrenci gibi devam etmiş, tiyatro provalarını izlemiş, koro çalışmalarını yakından görmüş. Özellikle Aliye Berger’in evindeki toplantılar bir okul olmuş onun için. Bu çevrelerde, resimden müziğe, tiyatrodan edebiyata, operaya, bütün sanat dallarının büyük ustalarıyla tanışmaktan da öte, arkadaş olma fırsatını bulmuş, sanatlarındaki incelikleri anlamaya çalışmış. Gençlik yıllarında onların bir çırağı gibi görmüş kendini.
KİTAPTA KİMLER VAR?
Kitapta, Aliye Berger’den, Cemal Reşit Rey’den Cevat Şakir Kabaağaçlı’ya, Ahmet Hamdi Tanpınar’dan, Sabahattin Eyuboğlu’na, Nuri İyem’e, Muhsin Ertuğrul’a, pek çok büyük usta, çok canlı portreler halinde karşımıza çıkıyor. Asılyazıcı onların karakteristik yanlarını, alanlarına neler getirdiklerini çok iyi kavramış, iyi tanımış ve iyi yorumluyor. Her şey bir söyleşi tadında ilerliyor; bir büyük şöhreti tanırken, bir yenisi çıkıyor karşınıza. Sanatçılar, yazarlar arasında gidip geliyorsunuz. Yeri geldikçe ya da siz özledikçe onları yeniden karşınızda buluyorsunuz. Asılyazıcı, eksik bir şey bırakmamaya çalışıyor.
Çağrışımlardan bir romancı gibi yararlanıyor. Örneğin, çocukluğunun geçtiği Arhavi göklerinden geçen savaş uçaklarından yola çıkarak sizi İkinci Dünya Savaşı’nın içine sokuyor. O büyük savaşın kanlı cephelerini, ünlü komutanlarını anlatıyor uzun uzun.
Sanat dünyasıyla ilgili ilginç gözlemleri, saptamaları var Asılyazıcı’nın. Kimi yazarların yaşarken iyi sattıklarını, kiminin öldükten sonra iyi sattıklarını söylüyor. Örneğin, Aziz Nesin, Kemal Tahir yaşarken iyi satanlardandır; Ahmet Hamdi Tanpınar, Oğuz Atay ise öldükten sonra daha büyük bir ilgi gördüler.
Sanat dünyasını çok iyi bilen birinin gözünden, büyük sanatçıları, kültür insanlarını daha iyi tanımak isteyenler bu kitabı mutlaka okumalı.
Kemal Ateş
ALINTI: Aydınlık Gazetesi
05 Mayıs 2015
Sayfa Düzeni
Tevfik Yalçın
evetbenim@gmail.com
Hayati Asılyazıcı özgeimiş: evetbenim sitesi
