21.Uluslararası İstanbul Kukla Festivali( 24 Ekim-4 Kasım 2018)

“21. Uluslararası İstanbul Kukla Festivali” 24 Ekim ve 4 Kasım tarihleri arasında farklı mekanlarda gerçekleşecektir.21. Uluslararası İstanbul Kukla Festivali, 30 Ekim – 3 Kasım tarihleri arasında Akbank Sanat’ta sizlerle…Pozorishte Mladih tiyatrosu festivalimize Cengiz Özek’in yazdığı ve yönettiği “Sihirli Lamba” adlı gölge oyunuyla katılıyor. Kukla tasarımları yine Cengiz Özek tarafından yapılan oyunda günümüzde Karagöz oyunu nasıl olmalı sorusuna iyi bir cevap olma niteliği taşımakta…
Oyunda parmak kadar ufalan Karagözün başına gelen komik olaylar anlatılıyor. Karagöz kah bir farenin, kah bir yılanın, leyleğin, kurbağanın, karganın ve lamba Cininin karşısında derdini anlatmaya çalışıyor.
Gösteride üç ana geleneksel Çin kukla tarzı bulunmaktadır. Bunlar ise ipli kukla, el kuklası ve sopalı kuklalardır. Bu tür kuklalar usta bir sanatçının parmaklarında inanılmaz etkili, komik ve büyülü özellikler gösterebilmektedir. İşte Cheun …. usta da ne mutlu bize ki bu tür hünerleri olan biri.Hırsız bir evi soyarken garib bir kitap görür. Kitapta, dışarıdan gelenlerin saldırdığı insanları görür. Dışarıdan gelenler, insanların uygarlığını yok etmek istemektedirler…
Dünyamızın içinde bulunduğu egemen güçlerin alt kültürdeki yaşayan insanların uygarlıklarını sömürmesi üzerine kurgulanan oyun yakın tarihimizde yaşanan onlarca nedeni açıklanamayan savaşlara, çatışmalara gönderme yapmaktadır. Oyunun kukla kukla tekniği ise oldukça ilginç, kitapta açılan her sayfayla katlanan dünyalar üç boyutlu hale dönüşüyor.David Zuazola, “TIME GAME” adlı oyunda eşsiz bir performans yaratıyor. Oyun 7 farklı ülkeden 7 yönetmen tarafından sahneye koyulan, 7’şer dakikalık 7 bölümden oluşmaktadır.Tek bir oyuncu tarafından oynanan oyunda 7 hikaye görmekteyiz. Fakat seyirci olarak tek bir hikayenin parçası olmayı keşfedeceğiz. David Zauzola, kendine özgü yeteneğiyle geri dönüştürülmüş malzemelerden yapılmış kuklalar üzerinde inanılmaz bir hakimiyet kuruyor.İtalya denince ve bununla beraber kukla sanatı konuşulunca günümüzde ilk aklımıza gelen isim Pinokyodur. Doğaldır ki İtalya’da Pinokyo’yla ilgili gerek film gerek tiyatro gerek kukla gösterisi olarak bir çok prodüksiyon hazırlanmıştır. İşte bu yıl festivalimize İtalyada’ki en ilginç Pinokyo’yu hazırlayan Carmelo Benenin ölümünden sonra ondan esinlenerek karışık kukla tekniğinde bir Pinokyo izlemeye hazır mıyız?Teatro Dom Roberto Avrupanın 16. yüzyılda yapılanan Comedi del Art geleneğinden hareketle kurgulanmış bir çok el kuklası formunda geleneksel tiyatrosu vardır. İşte Portekizin geleneksel kuklası Dom Roberto, ağıza konulan arı vızıltısı gibi ses çıkartan, özel bir bir düdükle (swazzle) ses verilen, sözsüz ve aksiyon, hareket, komedi dolu bir oyun. Her yaştan seyircinin ilgisini aynı anda cezbeden bu oyun özellikle Festivalimize davet ettiğimiz Jose Gillin parmaklarında efsaneleşiyor. Özellikle Dom Robertonun Boğayla karşılaşması, ikisinin birbiriyle mücadelesi seyirciyi kahkaha boğuyor. Gerisi oyunda…S.A.Marionetas- Tetro e Bonecos Kukla sanatındaki profesyonelliklerinin getirdiği rahatlıkla, sözü kullanmadan kuklaya kazandırdıkları hareketle oyunu seyirciye ulaştırmayı hedeflemektedirler. Oyunda, basit bir süngerden oyulan kuklalarla kabul edilmiş göstergelerle etki ve tepki ilkesine dayanan bir oynatma tekniğiyle komedinin sınırları zorlanıyor.Annemin karnındayken, aklımda canlı kalan birçok rüyam vardı…
Küçük bir kız bir balinanın karnında bir yumurta buldu ve birlikte, yumurtanın annesini aramaya başladılar. Yol boyunca şarkı söylemeye sevilen martılar, saklambaç oynamaktan hoşlanan palyaço balığı, yavrularını doğuran denizatı babası ve dünyaya geri dönebilen devlerle tanıştılar. Sonunda, balina küçük kıza şöyle dedi, “Yediye sayın, sonra büyülü bir dünyaya adım atacaksınız…” Bu, doğum ve başlangıçların yolculuğuyla ilgili büyüleyici bir hikaye.Büyülü Ağaç 18. ve 19. yüzyıl oyunlarından yola çıkarak hazırlanmış modern ve dinamik bir oyun. Klasik bir Karagöz oyununda görebileceğimiz her ayrıntıyı bu oyunda da bulabiliyoruz. Özellikle Karagöz oyunlarının Şamanizm etkisi altındaki özelliklerini epik bir yorumla bir araya getiren bu gösteri hareket ağırlıklı olarak planlandı. Otantik bir Karagöz oyunu hakkında genel bir fikir edinmek istiyorsak mutlaka bu oyunu izlemeliyiz.Siz denize çöp attınız mı? Peki denizlere atarken hiç aklınıza gelmedi mi; bu çöpler ne oluyor… Denizleri temizlemekten sorumlu bir balık var! Bu balık o kadar çok çöp yemiş ki bir canavara dönüşmüş; ama iyi yürekli. Bütün çöpleri büyük bir iştahla yiyor. Yalnız pet şişeden nefret ediyor. Onları denizlere atanlara çok kızıyor. O da ne! Karagöz bir pet şişe atıyor denize. Bir hışımla fırlıyor, denizen dibinden Çöp Canavarı ve Karagöz’ün karşısına dikiliveriyor.. Devamı oyunda…
Çöp Canavarı Unima – Macaristan, Uluslararası Wayang Festivali – Jakarta , Vietnam Kukla Festivali gibi uluslararası organizasyonlar tarafından birçok ödüle layık görüldü.Riki, hayatının en soğuk ve uzun kışını yaşamaktadır. O yıl kış hiç bitmemiş, ilkbahar, yaz, hatta sonbahar hiç gelmemiştir. Sonunda sabrı tükenen Riki, bir sabah uyanır ve kışı bulup onunla konuşmaya ve onu gitmesi için ikna etmeye karar verir. Kentin hatta insanlığın geri kalanı gibi bütün gün evlerinde uyuyan anne babasına veda ederek yola çıkar. Kışı dünyanın en soğuk yerinde bulabileceğini düşünen Riki dünyanın en soğuk yerine ulaşır. Fakat kıştan önce karşısına tuhaf bir kuş çıkar. O, soğuktan korkmayan tek kuştur.ÖNSÖZ
Cengiz Özek
www.cengizozek.com
www.karagoz.org.tr
instagram.com/karagozek
Kukla Sever Misiniz?Bu başlık altında 21 yıldır ülkemizde köklü bir kukla geleneği olmasına rağmen unuttuğumuz kukla sanatının anımsatmaya çalışıyoruz. Kukla Türkiye sınırları içinde değişik kimliklerde seyirciye ulaşmış. Anadolu’da zaman zaman köy seyircilik oyunları içinde gözükmüş, kimi zaman İstanbul’da Karagöz adıyla insanları etkilemiş. Karagöz cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’nin geleneksel kuklası olarak adlandırılmış ve bütün dünyanın bildiği ve Türk tiyatrosu adına seyrettiği bir kukla kimliği olmuş. Ayrıca Karagöz Osmanlı İmparatorluğu sınırları içindeki Balkanlar, Yunanistan, Kıbrıs Kuzey Afrika ve Ortadoğu kuklasını etkilemiş, yönlendirmiş, değiştirmiş ve yeniden adlandırmıştır. Karagöz sanatımızın Türk gölge oyununun İstanbul’da yapılanmaya başlamasının 500.yılını kutladığımız bu günlerde bir çok ülkede Karagöz adına sergiler açtık, gösteriler yaptık. Ayrıca, dünya gölgesinin tanınması için ve Karagöz sanatımızla benzerlikleri ve farklılıklarının algılanması için dünyadan bir çok gölge grubunu ülkemize davet ettik. Mutluyum, böyle bir etkili sanatla uğraştığım için, mutluyuz Karagöz adına bu festivali organize ettiğimiz için. Mutluyum Karagöz sanatına başlamamın 40. yılını kutladığım için.Bu yıl ki festivale kısaca bakmamız gerekirse yine dünya kukla tiyatrosundan örnekler sunmaya devam ediyoruz. Yine dünya kuklasının seçkin ve göz bebeği oyunlarını sizler için davet ettik. Ayrıca film gösterimleri, workshoplar festival boyunca sizleri bekliyor olacak. Yerelden evrensele uzanan çizgide Karagözümüzü unutmamak üzere…
Saygılarımla
Cengiz Özek
Festival YönetmeniSayfa düzeni: Tenise Yalçın evetbenim
Gaber İçerik: 21.Uluslararası İstanbul Kukla Festivali web sitesi